Sign up

ISC Sebokeng sa 2025 STI: ho phahamisa mahlale lipuisanong tsa maano a lefats'e

Seboka sa 2025 se matlafalitse boitlamo ba ISC ba ho sebetsa le tsamaiso ea UN le Linaha tseo e leng Litho ho netefatsa hore saense e kenyelelitsoe ka mokhoa o utloahalang lits'ebetsong tsa nts'etsopele ea moshoelella.

Selemong sena Foramo ya UN Saense, Thekenoloji le Boitlhamelo (STI). e file Lekhotla la Machabeng la Saense (ISC) sethala sa bohlokoa sa ho holisa lentsoe la mahlale lipuisanong tsa ntlafatso ea moshoelella lefatšeng ka bophara. Ka moifo o mafolofolo le menehelo ho pholletsa le linako tse ngata, ISC e thusitse ho tlisa boitseanape ba saense ho sebetsana le liqholotso tse neng li le teng lefatšeng ka bophara.

Saense bakeng sa tekano ea bong, ho tšoarella ha maoatle le ho feta

Nakong ea Foramo, baemeli ba ISC ba nkile karolo likopanong tse 'maloa tsa semmuso.

Thutong ea 2: Ho Ntšetsa Pele Saense, Thekenoloji le Boitlhamelo bakeng sa Tekano ea Bong, Ngaka Rita Orji o buile lebitsong la ISC Sehlopha sa Litsebi mabapi le Tekano ea Bong Mekhatlong ea Saense. O hatelletse bohlokoa ba lintlha tse matla le boikarabello ba mekhatlo ho sebetsana le boemeli bo sa feleng ba basali mesebetsing ea boetapele ba mahlale. Ho latela lintlha tsa ISC liphuputso tse tsoelang pele tsa lefats'e, o hatelletse hore litšitiso tsa meralo - eseng khaello ea talenta - li tsoela pele ho sitisa tsoelopele ea basali.

Thutong ea 3: Ho Sebelisa Saense Ho Baballa, ho Tsosolosa le ho Sebelisa Ka mokhoa o Tsoelang Lihloliloeng tsa Leoatle le Lebōpo, Ngaka Kwame Adu Agyekum ea ISC Sehlopha sa Litsebi tsa Ocean e buile ka karolo ea saense ho tšehetsa ho tšoarella ha maoatle. Sehlopha sa litsebi tsa ISC se sa tsoa lokolla a puisano ya maemo a hodimo ka lintho tse tlang pele tse thehiloeng mahlaleng ho tataisa lipuisano Sebokeng se tlang sa UN Ocean (UNOC-3), e tla etsahala Nice ka June.

Morgan Seag, Moemeli e Moholo oa ISC ho Tsamaiso ea Machaba a Kopaneng, le eena o buile nakong ea ketsahalo e khethehileng e tšoaeang lilemo tse leshome tsa Foramo ea STI. Ha a nahana ka boitlamo ba ISC ho tloha ka 2015, o hlalositse lintho tse tlang pele nakong e tlang, ho kenyelletsa le tlhokeho ea ho bonts'a tšusumetso ea mahlale ka lithuto tsa liketsahalo, ho kenyelletsa bo-ramahlale ba fapaneng le ba pele, le ho khothaletsa phapanyetsano e bulehileng, e fapaneng lipakeng tsa mahlale le maano a sechaba.

Menehelo e pharalletseng ho pholletsa le Foramo

ISC e ne e boetse e ameha liketsahalong tse 'maloa tse ka thōko.

Lintlha-khōlō li kenyelelitse ho thakholoa ha a tlaleho e kopanetsoeng mabapi le ponelo-pele ea leano ho Global South, e ntlafalitsoeng le UN Futures Lab, le phanele Ho sebelisa AI ho Potlakisa Nts'etsopele ea Moshoelella le li-SDG. Phanele, ISC e hatelletse ka bobeli ts'episo le likotsi tsa AI, e totobatsa tlhokeho ea mekhoa ea transdisciplinary le puso e kenyeletsang. Lekhotla le ile la boela la hlahisa eona tataiso ea leano ka litheknoloji tse tsoelang pele ka potlako le ho hlahisa a morero oa lefats'e oa ho aha bokhoni ba AI ho Global South, e tšehetsoeng ke Setsi sa Lipatlisiso sa Ntšetso-pele sa Canada (IDRC–CRDI).

Phaneleng e arohaneng e hlophisitsoeng ke UNESCO le ITU, ISC e arolelane lintlafatso mabapi le eona Maikemisetso a Saense bakeng sa Tsoelo-pele boikitlaetso - mohlala o fetolang o tsamaellanang le lipheo tsa Lilemo tse Leshome tsa Saense, tse reretsoeng ho pshatla li-silos le ho khothalletsa lipatlisiso tse hlahisoang hammoho, tsa transdisciplinary tse fanang ka tsebo e sebetsang bakeng sa nts'etsopele ea moshoelella. Mesebetsi e leshome le metso e 'meli ea lifofane e ntse e tsoela pele, ho tšehetsa lipakane tse kang saense e bulehileng, litsamaiso tse kenyeletsang tsa boqapi, le lipatlisiso tse lebisitsoeng ho SDG.

Qetellong, ISC le eona e kentse letsoho liketsahalong tse peli ka Sehlopha sa Metsoalle ka Saense bakeng sa Tshebetso, e leng modulasetulo mmoho ke Baemedi ba Moshwelella ba Belgium, India le Aforika Borwa ho UN, mme ba tshehetswa ka mafolofolo ke ISC le UNESCO jwaloka Bongodi ba kopanetsweng. Sehlopha se ntshitse setatamente ketsahalong e ka thoko mabapi le mahlale a quantum le mamello, le dikeletso tsa tekheniki tse tswang ho ISC, mme se kopanetse le UNESCO bakeng sa dipuisano mabapi le dipuisano tsa mahlale.


Setšoantšo ke Morgan Seag, Lekhotla la Machabeng la Saense.

Lula u le haufi le likoranta tsa rona